Collegetour 3: Generatiekloof of onbenut potentieel?
Aan iedere generatie kleven de nodige clichés. Vaak zijn ze dusdanig hardnekkig, dat ze een goede samenwerking in de weg staan. Zo is er de laatste jaren veel te doen over ‘de millennial’; de creatieve, enthousiaste en ruimdenkende young professional die in veel organisaties voor een frisse wind zorgt. Met hun innovatieve ideeën brengen ze ‘reuring in de tent’. Tegelijkertijd wordt hen vaak verweten dat ze wispelturig, naïef en verwend zijn.
Meestal komt dat verwijt van de hardwerkende generatie babyboomers. Senior professionals die met hun jarenlange ervaring beschikken over een schat aan kennis en wijsheid-die-enkel-met-de-jaren komt. Ze weten organisaties te behoeden voor grote risico’s, door op de rem te trappen bij te snel genomen beslissingen. Tegelijkertijd zitten ze - volgens de jongere generaties - ook een beetje vast in hun denkpatronen en houden ze vast aan werkwijzen “omdat ze het al jaren zo doen”.
Generatiekloof of onbenut potentieel?
Wat zou er gebeuren als we de kwaliteiten van die verschillende generaties benutten, ten gunste van de uitdagingen die we hebben in de wereld? Op woensdag 23 juni namen Amanga Mane en Niek van Droffelaar van De Transformatiegroep ons mee in de herkenbare wereld van generatieverschillen én -overeenkomsten tijdens de derde Jelmer collegetour ‘Generatiekloof of onbenut potentieel?’. Een sessie waarin de heren ons vooraf beloofden niet enkel te gaan ‘Boomer-bashen’. Die belofte maakten ze meer dan waar. Sterker nog: de Jelmer Young Professionals werden vanaf het eerste moment op snelle, vermakelijke en interactieve wijze uitgedaagd na te denken over de vraag: Hoe kun je de welbekende generatiekloof binnen organisaties overbruggen? En hoe zorg je ervoor dat je het potentieel van beide generaties benut, zodat het je organisatie écht verder helpt?
Ieder mens is een kind van zijn tijd
Om het potentieel van mensen te kunnen benutten, moet je allereerst weten wat hen drijft. Natuurlijk, ieder mens is anders. Maar de denkbeelden en het werkethos van specifieke generaties komen behoorlijk overheen. Iedere generatie krijgt namelijk te maken met toekomstbepalende gebeurtenissen. Gebeurtenissen die een grote impact hebben op het leven en daarmee op de opvattingen, ideeën en denkbeelden van die generatie. Om dat te verduidelijken, nemen Amanga en Niek ons mee naar de naoorlogse periode waarin de Babyboomers opgroeiden. Een tijd van wederopbouw, ontzuiling en vrijheid. De ouders van de Babyboomers maakten de oorlog mee en werden geconfronteerd met schaarste. Het gevolg daarvan is dat hun kinderen zich, meer dan andere generaties, focussen op materialistische zaken. De generatie die daarop volgt, Generatie X, is een generatie die te maken kreeg met de koude oorlog, een oliecrisis en met toenemende immigratie. Ze werden geconfronteerd met het feit dat zekerheid en veiligheid geen vanzelfsprekendheden zijn en leerden: hard werken loont. Niet lullen, maar poetsen. En dat doen ze. Tot op de dag van vandaag. Dan de generatie die maar liefst twee crisissen én een ware internetrevolutie te verduren kreeg. Mensen die opgroeiden in een consumptie- en prestatiemaatschappij, die werd geleerd dat iedereen succesvol kan zijn; als je maar je best doet. Een generatie die leeft met het wereldbeeld dat het leven maakbaar is - en dat je faalt als je niet álles uit het leven haalt wat erin zit. Als dat is wat je met de paplepel krijgt ingegoten, is het wellicht niet zo vreemd dat stress en burn-out binnen deze generatie eerder regel dan uitzondering zijn. Noodgedwongen starten zij ´de zoektocht naar zichzelf’, om het hoofd koel te houden in een wereld waarin verandering de enige constante is.
Iedere generatie zijn portie
Goed, het is duidelijk; iedere generatie krijgt zo zijn portie te verduren en iedere portie is weer anders. Dat zorgt voor een verschil in denken. Hoe verenig je die verklaarbare, maar nog steeds uiteenlopende overtuigingen en drijfveren? Het antwoord blijkt even complex als eenvoudig. Niek en Amanga laten het ons zien aan de hand van een veelbekeken tv-fragment uit 2020, het jaar waarin COVID-19 geen genade kende en we op weg waren naar de gevreesde tweede golf. Aan tafel, bij Jinek, bespraken Diederik Gommers en Famke Louise de gevolgen van de pandemie voor hún generatie. De millennials accepteerden niet langer dat hun vrijheid werd ingeperkt, ten behoeve van de bescherming van die andere generaties. En dat leidde tot grote zorgen en veel onbegrip bij een generatie voor wie veiligheid en zekerheid een groot goed zijn. En toch, aan tafel bij Jinek, leerde heel televisiekijkend Nederland hoeveel sleutels er liggen in interactie. Diederik en Famke lieten daar zien hoe het óók kan. Zelfs (of misschien juist) in een crisissituatie. Hoewel de twee in eerste instantie lijnrecht tegenover elkaar leken te staan, reikte Diederik op den duur de hand aan Famke, door eerlijk aan te geven dat hij “de jongeren probeerde te begrijpen”. Hij stelde zich kwetsbaar op en nodigde haar uit het gesprek aan te gaan. En zo geschiedde. Het resultaat van dat gesprek? Gommers opende een aantal dagen later een eigen Instagram account en vond daarmee een kanaal om ‘die andere generatie’ te bereiken. En Famke? Zij stelde zich open voor de kennis en wijsheid van Gommers, veranderde daardoor van gedachten en riep haar volgers vervolgens op solidair te zijn met de strategie en samen de pandemie te bestrijden.
Zoeken naar verbinding, hoe doe je dat?
De lessen uit dat ene tv-fragment, zorgen tijdens de collegetour voor veel herkenning bij de Jelmer Young Professionals. Ook zij krijgen dagelijks te maken met denkbeelden van een andere generatie. Maar ook met verschillende denkbeelden van andere partijen – opdrachtgevers, opdrachtnemers en ‘tussenpartijen’ zoals ingenieursbureaus. Door drie jaar lang ieder jaar van perspectief wisselen, leren ze zich in te leven in ‘de andere situatie’. Als tijdens de collegetour de vraag wordt gesteld hoe je omgaat met verschillen tussen generaties, kinkt dan ook al gauw het antwoord: “Zoek naar verbinding.” “Mooi”, verzuchtten de heren van de Transformatiegroep dromerig. “Maar, hoe doe je dat? De verbinding zoeken?” Het blijkt dat de Jelmer Young Professionals daar veel ideeën over hebben. “Stel (kritische) vragen.”, “Durf je kwetsbaar op te stellen en om hulp te vragen.” En ook: “Erken elkaars kwaliteiten en benadruk welke toegevoegde waarde die ‘de andere generatie’ heeft.” “Denk niet dat je het beter weet, maar onderzoek hoe je elkaars kennis kunt benutten.” Kortom; concrete en toepasbare ideeën om dat abstracte concept ‘de verbinding opzoeken’ een stuk minder ingewikkeld te maken. Niet alleen kom je er op die manier achter dat het werken met een andere generatie niet zo complex hóeft te zijn, maar ook dat er niet alleen verschillen, maar zeker ook veel overeenkomsten zijn tussen de verschillende generaties. Zo zal het je verbazen dat - als je dat gesprek aangaat – die oudere collega écht nog niet zo vastgeroest is als jij denkt. En dat die millennial toch best veel goede ideeën én doorzettingsvermogen heeft om ze te realiseren. De eerste stap is je simpelweg openstellen naar de ander en proberen te begrijpen wat hem of haar drijft. Zo kun je samen werken aan een fundament van veiligheid en vertrouwen. Een fundament waar de millennials hun innovatieve ideeën kunnen ventileren en waar Generatie X met een gezonde dosis realisme zorgt voor de kaders en randvoorwaarden. Om vervolgens, vanuit respect en wederzijds begrip, samen die innovatieve ideeën te verwezenlijken. Het leuke is: ieder mens kan hier vandaag al mee beginnen, of je nu behoort tot de babyboomers, de patatgeneratie of tot generatie Y of Z. Probeer het maar eens en ontdek zelf wat het voor effect heeft. En kun je wel wat hulp gebruiken? Dan staan de Jelmer Young Professionals voor je klaar om je te helpen die verbinding tussen generaties te realiseren.
Niek en Amaga.